Halide Edip Adıvar’ın Handan adlı bu eseri, mektuplardan oluşan bir roman olma özelliğini taşımaktadır. Romanda, kitabında ismi olan başkarakter Handan isimli bir kadın bulunmaktadır. Halide Edip Adıvar, tahlillerini ve yorumalamlarını yaparken bu kadından oldukça fazla söz etmektedir. Handan, bunalımlar içerisinde olan hayatı boyunca mutsuz aşkların esaretinden kurtulamamış, içsel sıkıntılarla boğuşan bir kadındır.
Kitabın içerisinde yer alan mektupların büyük bir kısmı erkeklere aittir. Yazar bu şekilde, her iki cinsinden bakış açısını ele almış ve okuyucuya sunmuştur. Handan’ın göndermediği mektuplarla dolu olan bu eser, kadın kahramanın varoluş mücadelesinin nasıl olduğunu okuyuculara göstermektedir.
Okuyucular için farklı kelimelerin bulunması, kitabı ağır kıran etkenlerden olabilir. Fakat bu durumu kurtaran yegane çözüm yöntemi, kitabın içerisinde bilinmeyen kelimelerin modern türkçe için karşılığını vermek. Kitap, karakterlerin birbirine yazdığı mektuplardan oluşsa da gerçekçiliğini göstermiştir.
Kitapta kadınların erkeklere karşı bakış açısının da ne boyutta olduğunu anlayabilir ve bu boyut gereğince Handan’ın aşk hayatını bir senaryodaymış gibi seyredilebilir.
Kitabın sevgiye dair ilginç bir yaklaşımı bulunmaktadır. Buna göre, sevginin üzerine gidilmesi gerektiğini ve sevildiğinizi hissettiğiniz anda karşı tarafı bırakmamanız gerektiğini anlatmaya çalışır. Duyguları başarılı bir şekilde yansıtıyor olmanın yanında insanlar arasındaki ilişkinin de analizini çok iyi yaparak ortaya Handan kitabı çıkartılmıştır.
Kitabın bir farklı noktası ise, geleceğin hedef olarak görülmesi üzerinedir. Yani olacağın kişi için olduğun kişiden zaman zaman vazgeçmen gerektiğini hatırlatarak güçlü bir çerçeve çizer. Halide Edip Adıvar, ince ve detaylara dayanan betimlemeleri ve kurgusuyla, ağır dilinin zorlukları karşısında okuyucuyla baş başa kalıyor.
Romandan okuyucuya kalan sosyal yaşamdan, takılan maskelerden, silah olarak kullanılan önyargılardan çok aşkın acısıdır. Belki de yazarın önemle vurguladığı yaşananlar her ne olursa olsun aşkın vicdanla barınmayacağıdır. Handan her ikisini de terk etmek istediğinde dahi aşk yanı başındaydı… Siz hangisini tercih ederdiniz?
Sosyal yaşamın iki yüzlülüğünü ve ön yargıların vereceği acı büyüktür. Yazarın aktarmak istediği bir önemli hususta bu olabilir, aşk yalnızca aşktır. Onu bastırmak ya da gizlemek için gösterilen çabaların hepsi sonuçsuz ve unutulmaya mahkumdur.
Kitap, geçmişi konu edinse de dikkatli ve hemen sıkılmayan bir okuyucu için konular daima yeniymiş gibi gelir. Yazarın burada da iyi bir iş çıkardığını söylemek yanlış olmaz.
“Tesir etmek istediğin milletin ruhunu tanımak için edebiyatını da bilmek mecburiyetindesin.”