Bu incelememde sizler için İbrahim Naci tarafından yazılan Allahaısmarladık kitabının özetini yazacağım. Allahaısmarladık, Çanakkale Muharebesinde teğmen olarak görev yapan İbrahim Naci’nin savaş sırasında özlemlerini, savaşı, hayalinde olan mutluluklarını yazdığı günlüğünün kitaplaştırılmış halidir.
İbrahim Naci’nin dile getirdikleriyle ilgili olarak yazılabilecek onlarca duygu vardır. Henüz 21 yaşında olmasına rağmen tıpkı onun gibi gençlere tercüman olmasının yanında, vatan toprağının öylece kazanılmadığını geride bıraktıklarına hayallerini, özlemlerini, aşkı bırakan gençlerin varlığını da milletine göstermiştir. Nitekim İbrahim Naci’nin bu hatıratıyla ilgili yansıtılan hiçbir duygunun tam olarak analizi yapılamaz. Çünkü bu kitaba konu olan günlük, gerçeğin ta kendisinin olmasının yanında yalnızca bir gencin değil, bir şehidinde sözlerini taşımasından dolayı çok özeldir.
İbrahim Naci’nin yazmış olduğu bu günlüğün Çanakkale muharebesinde yaşanılan olayları yeniden sorgulamamız ve anlatılan çoğu durumun yanlışlığını görememiz açısında büyük öneme sahiptir. Kitabın bu yönüyle sonradan yazılmış olan tarih kitaplarınada bir belge niteliğinde olduğu söylenebilmektedir. Zira bizlere ezberletilmiş birçok bilgi bu günlüğe göre yanlıştır. Bu yanlışlığa verilebilecek örneklerin başında askerlere verilen yemekler gelir. İbrahim Naci’nin belirttiğine göre yemeklerle ilgili hiçbir sorun olmamasının yanında askerlerin yemeğin soğukluğundan şikayet ettiği günlükte yer almaktadır.
İbrahim Naci’nin günlüğünü okuyan bir okuyucunun, bu günlüğü ancak bir edebiyatçı yazabilir diye düşünmesi normaldir. Gerçekten de bu hatırat, etkileyici ve iyi bir Türkçeyle yazılmasının yanında olayları aktarırken betimlemeleri ve sıcaklığıyla okuyucuyu sayfaların arasına çekebilmiştir.
Günlüğe son anlarının geldiğini hissedermişçesine yazan İbrahim Naci’nin son sözü Allahaısmarladık olmuştur. Günlük bu şekilde kalmamış, bulunduktan sonra komutanı tarafından yazılmaya devam edilmiştir. Komutan, günlüğe İbrahim Naci için düşündüklerini aktarmış ve ne kadar iyi bir teğmen olduğundan bahsetmiştir.
İbrahim Naci’nin günlüğü, vatan toprakları uğruna hayallerini, sevgilerini, aşklarını bırakıp savaşmaya giden gencecik yiğitlerin bu topraklarda kanlarının son damlasına kadar koruduklarını bilmek ve anlamak adına en önemli kaynaklardan biridir. Nitekim bu günlük yalnızca İbrahim Naci’nin değil Vatan topraklarını korumaya giden tüm yiğitlerin ortak mirasını barındırır.
“ Saat 11.00. Muharebeye girdik. Milyonlarca top ve tüfek patlıyor… Şimdi birinci onbaşım yaralandı. Allahaısmarladık. ”
