Uzay araştırmaları için uzaya giden astronotları zorlayan etkenleri sıcaklık, basınç farkı ve yer çekimi, gök taşları vb. şeklinde sıralayabiliriz. Bu yüzden astronotlar için hayati önem arz eden elastik, çok sağlam özel kıyafetleri vardır ve bunlar olmadan uzaya çıksalar bile gezegen üzerinde dolaşabilmeleri olanaksızdır. Peki bu özel uzay elbiseleri hangi özelliklere sahip olduğunu hiç merak ettiniz mi? Şimdi bu kıyafetlerle ilgili birkaç bilgiye göz atalım.
Öncelikle bu elbisenin üretiliş nedenlerinden biri, bu kıyafet olmadığı takdirde astronotların kanının bir alanda toplanması ve normal insandaki gibi dolaşımını sağlayamamasıdır. Kanlarının eşit dağılamamasının sebebi basınç değişimi sırasında astronotların kan ağırlıklarındaki artış ve bu sebepten kan akış hızının azalmasıdır. Bu kıyafet ise astronotların vücudunu sıkarak kan akışını normal hale getirir.
İkinci önemli özellik ise nefes almanın imkansız olduğu uzayda bu kıyafet sayesinde nefes alabilmelerinin sağlanmasıdır. Soludukları yalnızca oksijendir. Nefes verildiğinde oluşan karbondioksitin birikmesi öldürücü olabilir bu yüzden Lityum Hidroksit kutusu bulunur.
Elbise içerisinde serin su tüpleri vardır, bu serin su tüpleri sıcakta serin kalır; soğuk karşısında ise elbise içindeki ısıtıcılar ile ısınarak astronotu soğuğa karşı korur.
Basınçtan etkilenilmemesi için bu kıyafetler hava ile şişirilmiştir. 15 katlı kıyafetlerinin büyük kısmı alüminyumdur. Bunun sebebi astronotların radyasyondan, çeşitli gök cisimlerinden korunmasını sağlamaktır.
Başlık kısmı en önemli kısımlardan biridir. Kırıldığı takdirde basıncın dengelenemeyip astronotun ölmesine neden olmasını engellemek için kırılmaz camdan üretilir.
Ayrıca astronotların sırt çantaları vardır. Bu çanta içerisinde oksijen tüpleri, yukarıda bahsedilen soğuktan korunmalarını sağlayan ısıtıcı sistem ve iletişim için telsiz bulunmaktadır.
Uzay Elbisesi Fiyatı
İdrar ise elbisede bulunan borularla plastik idrar torbasına gönderiliyor. Hava sirkülasyonu ile kokunun rahatsız edici olmaması sağlanıyor. Bir kıyafet yaklaşık 18 trilyon liraya mal olur.
Kısaca astronotun yanında bulunması gerekenler:
- Elektrikli emniyet kemeri
- Lityum Hidroksit
- Pil
- Kolluklar
- Plastik idrar torbası
- Oksijen tankı ve yedeği
- Atık kontrol kartuşu
- Su haznesi
- Tulum
- İletişim için telsiz vb. elektronik alet
- Yaşam destek ünitesi
- Isıtma ve soğutma sistemi
- Kontrol modülü
- Hava adaptör plakası
Bu uzay kıyafetinin nasıl giyildiğini merak edenlere…
Uzayda kıyafeti olmayan bir astronotun başına neler gelir?
- Yaklaşık 15 saniyede oksijensizlikten bilinç kaybı meydana gelecektir.
- Kanda öncelikle kaynama ve hemen sonra donma ortaya çıkar.
- Nefeslerini tutamazlar çünkü vücutta kalan oksijen anında kabaracaktır.
- Tüm organlar ve deri genişler.
- Güneşli bir yerde 120 C güneşsiz bir yerde ise -100 C ye aynı anda radyasyona ve çeşitli gök cisimlerinin çarpışına maruz kalınır.
- Filmlerdeki gibi bir görüntü bekliyorsanız yanılıyorsunuz. Kıyafetsiz bir astronotun vücudu patlamayacaktır ve kurtarılmak için yaklaşık 1 dakikası olacaktır. Soğuk tarafta kalınması durumunda astronot 1 dakika daha fazla hayatta kalabilir.
- Uzayda basınç farkının doğurduğu sonuç vücudun patlaması değil vücutta bulunan sıvıların hemen buharlaşmasıdır. NASA astronot eğitimlerinde basınç değişimi simülasyonu sırasında oluşan sorun, bir astronota ciddi zararlar vermiştir. 14. Saniyede bilincini yitirmiş ve bu sırada ağzındaki tükürüğün buharlaştığını hissettiğini söylemiştir.
- Bu kıyafetin ağırlığını merak edenler için 1961 yılında Neil Armstrong’un giydiği kıyafet 100 kilo iken günümüzde ise bu kıyafet yaklaşık 50 kilogramdır. Ancak bildiğiniz üzere bunun uzayda hiç bir önemi yoktur.
Daha ayrıntılı bilgi için NASA’nın sitesi ziyaret edilebilir.